ANNE

Önce Anne

Kur’ân-ı Kerîm’de, “ana-babaya saygı gösterilmesi” emredilen bir çok âyet-i kerîmede (1) anne, öncelik verilerek zikredilmiştir. Bu öncelik, annenin babadan daha saygıdeğer olduğuna dikkati çekmektedir.

Bir gün Rasûlullâh (s.a.v.) Efendimiz’e bir kimse geldi ve:
“Benim kendisine hizmet ve ülfet etmeme, insanlar içinde en lâyık ve en çok hakkı olan kimdir?” diye sordu.

Rasûlullâh (s.a.v.):
“Anandır.” buyurdular. O zât:
“Sonra kimdir?” dedi. Rasûlullâh (s.a.v.) yine:
“Anandır.” buyurdular. O zât tekrar:
“Sonra kimdir?” deyince, Rasûlullâh (s.a.v.) Efendimiz tekrar:
“Anandır.” buyurdular. O zât yine:
“Sonra kimdir?” diye sorunca, Rasûlullâh (s.a.v.) bu sefer:
“Babandır.” karşılığını verdiler. (2) Bu hadîs-i şerîf de, annenin evlâd üzerinde babaya nisbetle üç misli iyilik ve ihsân hakkı olduğunu açıkça ifâde eder.

Veysel Karanî Hazretleri, ihtiyâr, âmâ ve hasta annesine hizmeti sebebiyle, her ne kadar Peygamber (s.a.v.) Efendimiz’i göremediyse de O’nun eşsiz lutuf ve ihsânlarına nâil olmuştur.

İslâm hukûkuna göre, bir kişinin, ana ve babasından yalnız birisinin nafakasını sağlamaya gücü yetse, annesinin nafakasına öncelik tanınır. (3)

Evlâd üzerinde elbette babanın da hakları vardır. Çocuğunun ihtiyaçlarının karşılanmasında büyük fedâkârlıkları bulunmaktadır. Doğumda annenin karşılaştığı sıkıntılara o da ortak olmuştur. Hadîs-i şerîfte, babanın evlâdı üzerindeki hakları şöyle açıklanmıştır:

“Hiçbir evlâd babasının hakkını ödeyemez. Ancak; babasını köle olarak bulur, satın alır ve âzâd ederse, bu durum müstesnâdır.” (4)
Muhammed Bahâeddîn Nakşibend (k.s.) Hazretleri, bir vasiyetinde şöyle buyurur:

“Benim kabrimi ziyâret etmek isteyenler, evvelâ annemin kabrini ziyâret etsinler, sonra da benimkini..” (5)

_________

Kaynak 
(1) en-Nisâ: 36, el-İsrâ: 23, Ankebût: 8.
(2) Buhârî, Edeb: 2, Müslim, Birr: 1.
(3) Ö. N. Bilmen, Huk. İsl. ve Ist. Fıkh. Kâmûsu, c. II, s. 223.
(4) İbrâhim Cânân, Kütüb-i Sitte Muhtasarı Terc. ve Şerhi, c. II, s:484.
(5) Sâdık Dânâ, Altınoluk Sohbetleri, c. III, s: 29.